Erken Çocuklukta Pedagojik Yaklaşım ve Uygulamalar
Nitelikli bir erken çocukluk eğitimi ve bakımının çocukların gelişim ve öğrenmesi üzerinde güçlü etkileri olduğu konusunda genel bir fikir birliği vardır (Melhuish vd., 2015). Pek çok uluslararası araştırma, nitelikli erken çocukluk eğitimi ve bakımının ileriki dönemde okul başarısına temel oluşturan dil, okuma, matematik ve sosyo-duygusal becerilerinin gelişimi için faydalı olduğunu ortaya koymaktadır (Burchinal, 2016; Melhuish vd., 2015; Yoshikawa ve Kabay, 2015). Dezavantajlı çocuklar için de önemli etkileri olan erken çocukluk eğitimi, bu çocukların lise bitirme oranlarının 2,8 kat artması ile ilişkilendirilmiştir (Wall, Litjens ve Taguma, 2015).
Söz konusu veriler çocukların gelişim ve öğrenmesini destekleyecek uygulamaların nitelikli bir erken çocukluk eğitimi ile doğrudan ilişkili olduğuna işaret etmektedir. Bu doğrultuda erken çocukluk eğitiminde niteliğin bileşenlerinin neler olduğu ve nasıl ele alınacağı önem taşımaktadır. Nitelik genel olarak; mevcut fiziksel koşullar, maddi kaynaklar ve insan kaynağı gibi boyutlardan oluşan “yapısal kalite” ve çocukların öğretmenler ve akranları ile etkileşimlerini içeren “süreç kalitesi” bileşenleri üzerinden ele alınmaktadır (Schleicher, 2019).
Hem yapısal kalite hem de süreç kalitesinin erken çocukluk eğitiminin niteliğiyle ilişkisini ortaya koyan çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmaların büyük bir kısmı öğrenci-öğretmen oranı, sınıf mevcudu ya da öğretmen eğitimi gibi ölçülmesi görece daha kolay olan yapısal kaliteye yönelik değişkenlere odaklanmaktadır. Pedagojik etkileşimlerin doğasıyla yakından ilişkili olan süreç kalitesine yönelik ise sınırlı sayıda araştırma bulunmaktadır (Wall, Litjens ve Taguma, 2015). Oysa çocukların derin bir bilgi birikimine ve geniş bir sosyal beceri yelpazesine sahip, hayat boyu öğrenen bireyler olmalarına yardımcı olmak için erken çocukluk döneminde pedagojik yaklaşım ve uygulamaların öğrenmeyi nasıl etkilediğini anlamak gerekir.
Bu değerlendirme yazısının amacı, çocukların iyi olma halini destekleyecek, fırsat eşitliğine katkı sağlayacak, çocukların okula ve hayata hazırlanmalarını kolaylaştıracak nitelikli bir erken çocukluk eğitimi ve bakımı için etkili olan pedagojik yaklaşım ve uygulamaları değerlendirmektir. Bu amaçla ilk olarak, erken çocukluk eğitimi ve bakımının önemi ele alınacak ve erken çocuklukta öne çıkan pedagojik uygulama ve yaklaşımlar incelenecektir. Ardından farklı ülkelerde uygulanan pedagojik yaklaşımlar karşılaştırılacak, sonraki bölümde ise pedagoji ve eğitim programları arası ilişkiye değinilecektir. Son olarak, Türkiye özelinde erken çocukluk dönemine ilişkin değerlendirmelere yer verilecektir. Devamını Oku →
