Evrensel ve Kitlesel Eğitim için MOOCs

MOOCs (Massive Open Online Courses – Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersler), çevrimiçi, yerden zamandan bağımsız, evrensel, aynı zamanda ücretsiz dersleridir. Temelde eğitim videoları odaklı görünse de bu dersler aslında farklı eğitim aktiviteleri ve sosyal öğrenme etkinlikleri de içermektedir. Servis sağlayıcı bir platform üzerinden sunulmak üzere çoğunlukla üniversitelerle işbirliği içerisinde geliştirilen bu dersler, tüm dünyanın erişimine açılmaktadır. Dersler Stanford, Harvard, Princeton, Yale, MIT, Oxford gibi saygın üniversitelerin öğretim elemanları ile yine evrensel anlamda isim yapmış kuruluşların uzmanları tarafından sunulmaktadır. Bu dersler farklı disiplinlere ilişkin anlatımları içerdiği gibi günlük hayatta ihtiyaç duyabileceğimiz informal, hobilere hitap eden çok farklı konularda eğitimleri de içermektedir. Genel itibariyle videoların süresinin kısa tutulduğu, haftalık ilerleyen bu eğitimleri özellikle yetişkinlerin aldığı görülmektedir.

Ortaya çıkmasıyla çok kısa bir sürede yaygınlaşan MOOC’ların tarihine bakıldığında ilk olarak 2008 yılında uygulanmış olduğu, bilinir hale gelmelerinin ise 2011 yılında Stanford Üniversitesi’ndeki dört öğretim üyesinin çektikleri eğitim videolarını İnternet üzerinden paylaşmalarıyla başladığı görülmektedir. Katılımcıların çoğunluğu en azından bir kere de olsa bu deneyimi yaşamak hatta mümkünse sertifika alabilmek için bu eğitimleri tercih etmektedir. Eğitimciler ise MOOC’ları derslerine hazırlık yapmak ya da ders sonrasında öğrencilere konuları farklı bir kaynaktan tekrar yaptırmak amacıyla kullanmaktadır. Her ne kadar eğitim tamamen ücretsiz olsa da, sertifika almak ya da bunun için gerekli sınavlara girebilmek için bazı derslere belirli bir ücret ödemek gerekmektedir. Henüz MOOC’ların hemen hiçbiri üniversiteler tarafından akredite edilmemiş olsa da, derslere katılım düzeyi oldukça yüksektir. Bu hizmeti sağlayanlar ise MOOC’ları bir iş modeline dönüştürmek konusunda çalışmalar yapmaktadır.

Bir anda tüm dünyaya yayılan MOOC’ların yaygınlaşması Amerika’dan başlamış olsa da Avrupa ve Uzakdoğu’da yeni platformların açılmasıyla bu yaygınlaşma halen devam etmektedir. MOOC’ları sunan platformlar arasında kurulduğu günden beri dünya lideri, Stanford Üniversitesi bünyesindeki Coursera’dır ve bunu Harvard ve MIT’nin ortaklaşa kurduğu edX takip etmektedir. Benzer şekilde Udemy, Udacity, Canvas Network, Khan Academy ve Avrupa lideri İngiltere odaklı Futurelearn de en bilinen MOOCs platformlarındandır. Almanya’da Iversity, İspanya’da MiriadaX ve Çin’de XuetangX de yine çok tercih edilen platfromlar arasında yer almaktadır. Ülkemizde ise, yurtdışı örneklerine göre nispeten çok yeni olan UniversitePlus, Turkcell Akademi girişimlerinin yanı sıra üniversiteler tarafından kurulan akadema (Anadolu Üniversitesi), Bilgeiş (ODTÜ) ve atademix (Atatürk Üniversitesi) bulunmaktadır. Genel itibariyle MOOCs derslerinin dili İngilizce olsa da Khan Academy, Udacity gibi platformlar Türkçe dersler de sunmaktadır. Bu tabloya bakıldığında ve dünyada Türkçe konuşulan nüfus göz önüne alındığında, MOOCs sağlayıcı yerli platformların sayısının artırılmasının bir ihtiyaç olduğu görülmektedir. Hemen kayıt olup uluslararası düzeyde eğitim almaya başlayabileceğiniz MOOCs platformları şunlardır:

https://www.coursera.org/
https://www.edx.org/
https://www.futurelearn.com/
https://www.udemy.com/ (Türkçe dersler sunmaktadır)
https://www.udacity.com/
https://tr.khanacademy.org/ (Türkçe dersler sunmaktadır)